Instalacja elektryczna w domu jednorodzinnym – za co odpowiadają poszczególne jej elementy? Jak ją rozprowadzić? Przeczytaj koniecznie!
Instalacja elektryczna powinna być przede wszystkim bezpieczna. Z tego powodu, musi być położona przez fachowca z odpowiednimi uprawnieniami. W czasach, kiedy w naszych domach pojawia się coraz więcej urządzeń, położenie instalacji elektrycznej wymaga wielkiej rozwagi i dobrego projektu. Na taką instalację składa się nie tylko okablowanie, ale również gniazda, tablica rozdzielcza, bezpieczniki i wiele innych, niezbędnych elementów. Sprawdź, co warto o nich wiedzieć!
Zapotrzebowanie na energię elektryczną w domu jednorodzinnym
Zacznijmy od najważniejszej kwestii, czyli mocy przyłączeniowej dla domu jednorodzinnego. W skrócie jest to moc potrzebna do zasilania wszystkich urządzeń elektrycznych w budynku. To maksymalna wartość, którą określa się na podstawie średniej kilku wartości mocy, mierzonych przez 15 minut. Dla domu jednorodzinnego moc przyłączeniowa wynosi zwykle od 10 do 16 kW lub więcej, jeżeli niezbędne jest zasilanie większej ilości urządzeń, np. występuje ogrzewanie elektryczne, przepływowe ogrzewacze wody itp. Podczas podpisywania umowy z dostawcą energii elektrycznej lepiej podać nieco wyższą wartość mocy przyłączeniowej, w razie, gdyby okazało się, że niezbędne jest podłączenie dodatkowych urządzeń. Trzeba jednak liczyć się z tym, że rachunki za prąd również będą wówczas nieco wyższe.
Instalacja elektryczna: przewody elektryczne
W starszych domach jednorodzinnych oraz w mieszkaniach bardzo często występuje jeszcze instalacja wykonana z przewodów aluminiowych. Obecnie wymiana instalacji elektrycznej z aluminiowej na miedzianą jest zalecana przez elektryków. W nowych domach stosowanie lepszych przewodów miedzianych jest już standardem. Aluminiowe instalacje elektryczne cechują się bowiem bardzo niską jakością, mogą się łamać, luzować lub nawet utleniać. Fakt – aluminium jest materiałem tańszym, ale jednocześnie gorszym przewodnikiem prądu.
Przekrój przewodów elektrycznych
Wiadomo więc, jakie przewody sprawdzają się najlepiej ze względu na materiał. Kolejną kwestią jest oczywiście ich przekrój. Jeżeli chodzi o zasilanie gniazda, zazwyczaj wykorzystuje się przewody 3 × 2,5. Oznacza to, że mają one 3 żyły o przekroju 2,5 mm². Przewody do oświetlenia to zazwyczaj 3 × 1,5, zaś zasilanie siłowe wymaga grubszych kabli 5-żyłowych – 5 × 2,5. Są to jednak wartości orientacyjne – przekroje przewodów powinny być dobierane adekwatnie do obciążenia.
Jak rozprowadzić instalację elektryczną?
W każdym domu występuje przemyślany układ przewodów, które rozprowadzane są szeregowo od gniazdka do gniazdka, w odpowiedniej odległości od sufitu i podłogi – 30 cm oraz drzwi i okien – 15 cm. Przewody muszą też znajdować się w odpowiedniej odległości od innych instalacji, zależnie od ich rodzaju. Zazwyczaj każde pomieszczenie ma własny obwód przewodów, który podłączony jest do osobnego bezpiecznika. Projekt instalacji elektrycznej wykonuje się jeszcze przed budową. Warto mieć go pod ręką już na etapie użytkowania budynku, dzięki czemu można łatwo odnaleźć przewody w ścianach w razie awarii. Można też dodatkowo zabezpieczyć instalację elektryczną, umieszczając przewody w specjalnych rurkach. Taka praktyka wynika nie tylko z chęci zapewniania większego bezpieczeństwa, ale też umożliwia łatwiejsze wprowadzenie dodatkowych przewodów w przyszłości.
Gniazda w domowej instalacji elektrycznej
Gniazda elektryczne osadza się w puszkach instalacyjnych i właśnie tam łączą się one z przewodami elektrycznymi. Podstawowy podział gniazd wtyczkowych to: natynkowe i podtynkowe. Te pierwsze są nieco mniej estetyczne i mocno wystają poza powierzchnię ściany. Z tego powodu zazwyczaj stosuje się je wyłącznie w pomieszczeniach gospodarczych, choć obecna moda na wnętrza w stylu loftowym pokazuje, że takie gniazda można też z powodzeniem wykorzystać w pomieszczeniach użytkowych, na przykład w połączeniu z instalacją natynkową. Gniazda podtynkowe są wpuszczane w puszkę. To sprawia, że są one nieco bardziej wygodne w użytkowaniu – ze względu na to, że wystają minimalnie poza powierzchnię ściany, nie są tak widoczne i można zastosować je za meblami. Inwestorzy obecnie mają do wyboru wiele rodzajów gniazdek, na przykład pojedyncze, podwójne, na łącze USB, z maskownicą i wiele innych.
Łączniki instalacji elektrycznej
Łączniki do oświetlenia, podobnie jak gniazda, mogą być natynkowe i podtynkowe. Oprócz tego wyróżniamy różne ich rodzaje jak na przykład:
- krzyżowe – umożliwiają sterowanie oświetleniem z wielu miejsc;
- schodowe – umożliwiają sterowanie oświetleniem z dwóch miejsc, na przykład na dole klatki schodowej i na górze;
- świecznikowe – do zastosowania w oświetleniu grupowym, gdzie występuje wiele żarówek;
- jednobiegunowe – klasyczny, pojedynczy przycisk do sterowania jednym obwodem elektrycznym;
- dwubiegunowe – dwa przyciski, pozwalające na sterowanie dwoma obwodami;
- zwierne – odcinają dopływ prądu po pewnym czasie;
- automatyczne wyłączenie;
- na czujnik ruchu.
Domowa instalacja elektryczna – bezpieczniki
Kolejnymi, niezbędnymi elementami instalacji elektrycznej są bezpieczniki automatyczne, które jak wskazuje nazwa, odpowiadają za bezpieczeństwo instalacji. Odcinają dopływ prądu, w momencie, kiedy nastąpi przerwanie ciągłości przewodu, zwarcie, czy przepięcie. Każdy bezpiecznik odpowiada konkretnym obwodom w mieszkaniu. Na obwody gniazdowe potrzebny jest większy amperaż, niż na oświetlenie. Im większy pobór prądu, tym większe natężenie jest konieczne. Bezpieczniki powinny znajdować się w łatwo dostępnym miejscu, zazwyczaj umieszcza się je w przedsionkach lub korytarzach.
Rozdzielnia instalacji elektrycznej
Rozdzielnia to skrzynka, w której znajdują się wszystkie bezpieczniki. Od skrzynki elektrycznej przed posesją zasilanie doprowadzane jest właśnie do rozdzielni, która to rozdziela zasilanie na poszczególne obwody. Wyróżniamy rozdzielnie natynkowe – przykręcane do powierzchni ściany i mniej estetyczne oraz wpuszczane w ścianę rozdzielnie podtynkowe. Rozdzielnia musi pomieścić wszystkie elementy osprzętu instalacji, czyli bezpieczniki, licznik, różnicówki.
Koszt instalacji elektrycznej
Koszt instalacji elektrycznej jest dość wysoki, ale nie warto na tym oszczędzać. Zazwyczaj fachowcy rozliczają się z klientami od punktu – obecnie około 80-150 zł. Ostateczny koszt instalacji zależy więc od ilości punktów oświetlenia i gniazd. Można więc powiedzieć, że im mniej ich będzie, tym instalacja wyjdzie taniej. Trzeba jednak pamiętać, że wówczas stracimy na wygodzie – perspektywa stosowania przedłużaczy w niedalekiej przyszłości nie jest zbyt optymistyczna.
Prawidłowo wykonana instalacja elektryczna to podstawa!
Jeśli chodzi o energię elektryczną, bezpieczeństwo to podstawa. Dlatego też instalacja musi być wykonana przez fachowca z uprawnieniami sepowskimi. Jego pieczątka jest niezbędna na protokole odbioru instalacji i stanowi gwarancję bezpiecznego montażu zgodnie z obowiązującymi przepisami. To z kolei będzie weryfikowane przez przedstawicieli wybranego dostawcy prądu.
Przegląd instalacji elektrycznej
Prąd stanowi potencjalne niebezpieczeństwo pożarowe i porażeniowe. Dlatego też polskie prawo zobowiązuje właścicieli budynków do regularnych przeglądów instalacji elektrycznej co 5 lat. Jednak to nie jedyny moment, kiedy instalacja wymaga przeglądu. W przypadku zauważenia zwarć, przepięć, zapachu spalonej instalacji, przydymienia ściany i różnych innych niepokojących objawów należy bezzwłocznie wezwać elektryka. W trakcie awarii najlepiej odciąć dopływ prądu w danym obwodzie, poprzez wyłączenie bezpiecznika. Warto też sprawdzić instalację po burzy, jeśli na przykład doszło do przepięcia.
Na etapie wykonywania instalacji elektrycznej warto także pomyśleć o monitoringu, sieci internetowej czy różnego rodzaju instalacjach w ramach smart domu. Wówczas można wrzucić kable w ścianę, przed tynkowaniem czy obiciem płytami. Choć zwiększy to ogólny koszt na tym etapie budowy, to nie będzie konieczności drążenia w warstwie tynku w późniejszym czasie.
Czy wiesz, że możesz zarabiać na budowie domów jednorodzinnych, nie mając żadnego doświadczenia? Na moim webinarze dowiesz się, jak zacząć. Kliknij tutaj, aby wziąć udział w spotkaniu!
