Wydatki ponoszone w celu ogrzania domu to spora część rodzinnych finansów. Z tego powodu, wiele osób decyduje się na rozwiązania zmierzające do energooszczędności. Pojawia się więc pytanie – jakie cechy ma dom energooszczędny? W tym poradniku znajdziesz kilka przydatnych podpowiedzi.
Dom energooszczędny a dom pasywny
Domy energooszczędne bardzo często mylone są z domami pasywnymi. Prawdą jest jednak, że są to dwa różne pojęcia. W koncepcji budowy domów energooszczędnych chodzi o zastosowanie takich rozwiązań, które pozwolą na mniejsze straty ciepła. Z kolei dom pasywny określany jest mianem budynku samowystarczalnego. Oznacza to, że w celu ogrzania domu tego typu nie korzysta się z nieodnawialnych paliw.
Dom energooszczędny na etapie projektu
Jeśli ograniczenie strat ciepła jest twoim priorytetem, to pierwszym etapem inwestycji powinien być projekt domu energooszczędnego. Chodzi przede wszystkim o to, aby już na początku budowy stosować rozwiązania zmierzające do energooszczędności. Takie właśnie rozwiązania mogą być uwzględnione w projekcie, co pozytywnie wpłynie na zaplanowanie poszczególnych etapów budowy, wykonawstwo, a finalnie mniejsze koszty za ogrzewanie.
Konstrukcja domu energooszczędnego
Zasada jest prosta – im większy dom i im bardziej skomplikowana konstrukcja, tym więcej energii potrzeba do jego ogrzania. Z tego powodu bryła domu energooszczędnego charakteryzuje się prostą formą, zazwyczaj na planie prostokąta. Jeśli chodzi o dach, również powinien odznaczać się prostotą. Najlepiej, aby był jednospadowy lub ewentualnie dwuspadowy.
Kolejnym, bardzo ważnym parametrem, określającym energooszczędność domu jest stosunek powierzchni przegród zewnętrznych do kubatury budynku. Im jest on mniejszy, tym mniejsze straty ciepła w budynku. Jeśli zaś chodzi o liczbę kondygnacji, domy parterowe zazwyczaj są bardziej narażone na straty ciepła, niż budynki dwukondygnacyjne czy domy z poddaszem.
Dom energooszczędny – odpowiedni układ pomieszczeń
W domu energooszczędnym nie bez znaczenia pozostaje układ pomieszczeń. Pokoje znajdujące się od strony południowej mogą nagrzewać się od promieniowania słonecznego. Z tego powodu warto rozplanować tam salon, kuchnię i itp. Z kolei od zimnej strony północnej powinny znaleźć się sypialnie, pomieszczenia gospodarcze i inne pokoje, w których mieszkańcy spędzają najmniej czasu.
Okna w domu energooszczędnym
Okna mają ogromny wpływ na zużycie energii, dlatego największe przeszklenia najlepiej zaplanować na ścianach od południowej strony. Dzięki temu, promienie słoneczne będą dodatkowo ogrzewać dom przez większą część dnia. Od strony północnej powinny znaleźć się możliwie jak najmniejsze przeszklenia.
Warto również zwrócić uwagę na współczynnik przenikania ciepła okien. W domu energooszczędnym powinien on być jak najniższy. Bardzo ważną kwestią jest też izolacyjność profili okiennych.
Izolacja termiczna w domu energooszczędnym
Dom energooszczędny to dom dobrze zaizolowany. Tutaj ponownie ważny jest współczynnik przenikania ciepła. Aby uzyskać niską jego wartość, ściany zewnętrzne i ławy fundamentowe powinny mieć przynajmniej 20 cm warstwę izolacyjną. W przypadku podłogi najlepiej zastosować 15-20 cm izolację. Największe straty ciepła wynikają z nieodpowiedniej izolacji dachu, dlatego w domu energooszczędnym powinna mieć około 30-40 cm grubości.
Jakim materiałem izolować dom energooszczędny?
W domach energooszczędnych do izolacji wykorzystuje się najczęściej styropian lub wełnę mineralną. Coraz częściej wykonuje się też docieplenia z pianki poliuretanowej. Na pytanie, jaki materiał najlepiej sprawdzi się w roli izolatora w budynku energooszczędnym, nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Każde z powyższych rozwiązań oraz inne materiały dostępne na rynku mają swoje wady i zalety, z którymi warto się zaznajomić.
Problem mostków termicznych
Energooszczędność domu można zwiększyć, eliminując tzw. mostki termiczne. Są to miejsca słabiej izolowane lub nieizolowane wcale, w związku z czym ich współczynnik przenikania jest wyższy w porównaniu do przegród zewnętrznych. Mostki występują na łączeniach poszczególnych elementów budynku, w okolicy nadproży, stolarki okiennej itp.
Eliminacja mostków termicznych w użytkowanym już budynku jest bardzo trudna, a czasem wręcz niemożliwa. Dlatego należy zmniejszyć ryzyko pojawienia się takich miejsc już na etapie budowy przez:
- wybór odpowiednich materiałów izolacyjnych wysokiej jakości;
- niedopuszczanie do przerwania izolacji;
- niedopuszczanie do pojawiania się szczelin pomiędzy warstwami izolacji;
- zastosowanie odpowiednich łączników.
Systemy grzewcze w domach energooszczędnych
Kolejną, znaczącą dla energooszczędności domu kwestią jest system grzewczy. Nie bez znaczenia będzie tutaj oczywiście lokalizacja budynku i dostęp do mediów. Właściciele działek z przyłączem do sieci gazowej decydują się na ogrzewanie domu gazem. Alternatywą są kotły na paliwa stałe, kocioł na olej opałowy, pompa ciepła czy ogrzewanie elektryczne.
Jakie ogrzewanie wybrać? Inwestycja na lata
Tutaj ponownie odpowiedź na pytanie, czym ogrzewać dom energooszczędny nie będzie prosta. Inwestorzy powinni się zastanowić nad tym, czy są w stanie wydać więcej na etapie budowy domu i zastosować droższy system, jakim są pompy ciepła i kolektory słoneczne, by później minimalizować koszty ogrzewania.
Niższa cena instalacji, wyższe wydatki
Alternatywnie można wybrać tańszą instalację, jednak wówczas trzeba pamiętać o regularnych wydatkach na ogrzewanie. Warto przy tym zauważyć bardzo szybki wzrost cen paliw nieodnawialnych w ostatnim czasie i zastanowić się, czy oszczędność podczas budowy nie będzie wiązała się z większymi wydatkami na etapie użytkowania domu i całkowitą zależnością od dostępności surowców.
Dwa źródła ciepła w domu energooszczędnym
Mając na uwadze powyższe, warto zauważyć, że coraz większą popularnością cieszy się stosowanie układu hybrydowego, czyli dwóch źródeł ciepła w domu. Będzie to na przykład instalacja kominka opalanego drewnem i kotła gazowego lub kotła na paliwo stałe z ogrzewaniem elektrycznym. Takie rozwiązanie pozwala na większą niezależność i daje możliwość planowania budżetu na ogrzanie domu. Minusem stosowania dwóch źródeł ciepła jest oczywiście podwójny wydatek na etapie instalacji.
Dom energooszczędny – wentylacja
Jako że wentylacja opiera się na wymianie zużytego, ogrzanego już powietrza, jest to kolejny bardzo ważny element na drodze do energooszczędności. Z tego powodu inwestorzy decydują się na wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła, czyli tzw. rekuperację. Zadaniem rekuperatora jest więc odzyskanie części ciepła ze starego powietrza i ogrzanie świeżego, przy równoczesnym jego oczyszczeniu.
